Frame LifeMəsləhətSağlamlıq

Uşağın baş ağrısını təyin etmək ana-ata üçün qayğı verici ola bilər

Baş ağrısı qız uşaqlarında 2 qat daha çox görülür.
Baş ağrısı böyüklərdə olduğu kimi uşaqlıq çağında da tez-tez qarşılaşılan bir şikayətlənmə olaraq diqqət çəkir. Bu ağrı səbəbləri arasında başda gələn migrenin, uşaqlarda 3-10%  nisbətində görüldüyü bilinir. Məktəb çağına gələnə qədər qız və oğlanlarda bərabər nisbətdə görülən baş ağrısı, yetkinlik çağı ilə birlikdə qız uşaqlarında iki qat daha çox ortaya çıxır.

Uşağın baş ağrısını təyin etmək ana-ata üçün qayğı verici ola bilər.  Ailənin ümumi narahatlığı, beyində ağrıya səbəb olması olabiləcək bir problemin olub olmadığı istiqamətindədir. Bu səbəblərlə həkimə tez-tez müraciət edilər.  Ağrının xüsusiyyətləri,  ortaya çıxış və seyrinin detalları, yoldaşlıq edən tapıntıların qiymətləndirilməsi, fiziki və nevrolojik müayinə, laboratuar tədqiqləri və lazımdırsa, MRI, BBT kimi göstərmə üsulları ilə ağrının ola biləcək səbəblərinə yaxınlaşmaq mümkün ola bilər.

Narahatlıq, ürək bulanması və qusma ağrı xəbərçisi ola bilər.
Uşaqlarda ağrı başlamadan əvvəl bəzi xəbər verici ifadə edilər ortaya çıxa bilər. Bəzi uşaqlarda narahatlıq, özünü pis hiss etmə, ürək bulanması və qusma görülə bilər. Böyüklərdə də görülən klassik migren baş ağrısı xüsusiyyətlərindən fərqli olaraq, uşaqlıq çağı migreninde ağrı başın bütünündə hiss edilə bilər və 2 saatdan qısa çəkə bilər. Yuxu ehtiyacına yol aça bildiyi kimi, ağrı yuxu ilə də düzələ bilər.

Baş ağrısı genetikmi?
Böyüklərdə aura olaraq təyin olunan görməyə bağlı migren qabaqcıllı ifadə edilər yerinə; uşaqlarda vasitə tutmas bir səbəbə bağlana bilməyən baş gicəllənmələri və qarın ağrısı kimi ağrı xəbərçisi ifadə edilər görülə bilər. Aclıq, yüksək səs, parlaq işıq, isti- soyuq dəyişiklikləri, bəzi qidaların alışı ya da psixoloji stressin migren ağrısını tətikləyə biləcəyi də bilinir. Uşağın ana və ya atasında, ya da hər ikisində görülən migren varlığı, ağrıya genetik bir uyğunluq təmin edə bilər.

Gurultulu musiqidən və kompüterdən uzaq dayanılmalı
Migren, uşaqların bir çoxunda irəlidəki yaşlarda itər. Həkimin verdiyi təkliflərə və dərmanlara uyğun gəlmək, lazımlı vəziyyətlərdə istifadə etmək üçün uşağın yanında dərman saxlamaq da tövsiyə edilər. Migreni başladan faktorlardan uzaq qalmaq əhəmiyyətlidir. Şokolad, kola kimi qidalardan uşaqları uzaq tutmaq, gurultulu musiqi dinləmələrini, kompüterdə uzun müddət vaxt keçirmələrini önləmək ağrıların sıxlığını azaldar. Uşağın nizamlı olaraq məşq etməsi də, stressi azaldaraq migren hücumlarının gəlişinə mane olar.

Ağrının səbəbi təyin olunmalı
Baş ağrısı şikayəti ilə gələn bir uşaqda əvvəlcə beynin tümoral və damarsal xəstəlikləri, sistemik və ya infeksiyaya bağlı xəstəliklər, göz pozğunluqları, psixoloji narahatlıqlar, məktəb və ya ailə içi problemlərin olub olmadığının təyin olunması lazımdır. Bu səbəblər xaricində isə migren ya da gərginlik tipi ağrılardan söz edilə bilər. Ağrının sıxlıq və şiddətini izləmək, ortaya çıxarıcı faktorları təsbit edərək buna istiqamətli tədbirlər almaq lazımdır.

Depressiya da migreni tətiklər
Uşaqlarda migren və gərginlik tipi baş ağrılarının bir yerdə görülə bildiyi ya da depressiya və qayğı pozğunluqluğunun doğrudan migreni tətikləyə bildiyi də bilinir. Məktəbdə və ya ailə içində yaşanılan problemlər baş ağrılarını tətikləyə bilər. Bu vəziyyətlərdən hansının baş ağrısına səbəb olduğu ancaq mütəxəssis həkimlər tərəfindən təyin oluna bilər. Bu mövzuda uşaq psixiatrları, ailə, müəllim əməkdaşlıq və həkimin məlumatlandırması olduqca əhəmiyyətlidir. Lazım olsa uşaq psixiatriyasından dəstək alınması da təklif edilər.

Ailə uşağı müşahidə etməli
Uşağın baş ağrısı olduğunda ailənin qeyd edəcəyi məlumatlar; tanı qoymada, izləmədə, müalicənin qiymətləndirilməsində son dərəcə əhəmiyyətlidir. Alınan məlumatlarda; tarix, uşaqda ağrını başladan niyə ağrının inkişaf et zamanı, tipi, harada olduğu, şiddəti, müddəti, necə keçdiyi, məktəb, dərs ya da fəaliyyətləri maneə törədib maneə törətmədiyi, ağrı kəsici istifadə edilib istifadə edilmədiyi kimi məlumatlar iştirak etməlidir. Ağrını başladan səbəblərin təyin olunması əhəmiyyətli olduğundan, uşaqda baş ağrısı olduğunda, özünü necə hiss etdiyini izah edən bir şəkil çəkməsi də istənə bilər. Bu məlumatları qiymətləndirən mütəxəssis həkim, nələr edilməsi lazım olduğu mövzusunda ailəyə təkliflər də göstərilə bilər.

Dr.Günel Ümid

Frame.az

Leave a Reply

error: Mətndən istifadə etmək qadağandır!